Trước đó, ngày 25/1, Chính phủ Hoa Kỳ đã ban hành sắc lệnh yêu cầu rà soát toàn bộ các khoản viện trợ nước ngoài trong vòng 90 ngày, áp dụng cho tất cả các chương trình nhân đạo và phát triển trên toàn cầu.

Thực hiện chỉ đạo này, Văn phòng Tháo gỡ và Giải trừ Vũ khí thuộc Cục Chính trị – Quân sự, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, đơn vị tài trợ cho bốn tổ chức MAG, NPA, PTVN và CRS, đã ra thông báo yêu cầu tạm dừng ngay lập tức các hoạt động do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ.

Tại Quảng Bình, bốn dự án chịu ảnh hưởng trực tiếp gồm: Dự án dò tìm và xử lý bom mìn vật nổ (giai đoạn VII) do MAG thực hiện; Dự án khảo sát dấu vết bom chùm (CMRS) và Dự án thiết lập, hỗ trợ đơn vị cơ sở dữ liệu và điều phối hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn do NPA triển khai; Dự án dò tìm và xử lý bom mìn vật nổ của PTVN; cùng với Dự án giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn cho cộng đồng do CRS thực hiện. Tất cả các dự án này đều phải dừng hoạt động kể từ sau Tết Nguyên đán cho đến khi có thông báo mới.

Hiện có hơn 350 nhân viên tham gia vào các dự án này tại Quảng Bình đứng trước nguy cơ mất việc làm nếu tình trạng đình trệ kéo dài. Bên cạnh đó, một số chương trình do Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ cũng chịu ảnh hưởng từ quyết định trên.

Theo Sở Ngoại vụ Quảng Bình, việc Mỹ tạm dừng viện trợ đã tác động tiêu cực đến công tác khắc phục hậu quả bom mìn, làm tăng nguy cơ đe dọa tính mạng người dân và ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Đáng chú ý, vào ngày 11/10/2024, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Marc E. Knapper, từng thông báo về khoản tài trợ 22,5 triệu USD của Chính phủ Hoa Kỳ dành cho các tổ chức MAG, NPA và PTVN để mở rộng các dự án rà phá bom mìn tại Quảng Bình đến tháng 8/2028.

Ngoài ra, tổ chức CRS cũng được cam kết tài trợ hơn 0,383 triệu USD cho chương trình giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn trong cùng giai đoạn. Tuy nhiên, với quyết định dừng tài trợ, các kế hoạch này đang bị đình trệ, gây ảnh hưởng lớn đến công tác rà phá bom mìn cũng như sự an toàn của người dân Quảng Bình.

Hiện chính quyền địa phương cùng các đối tác đang tìm kiếm giải pháp để khắc phục tình trạng này, nhằm đảm bảo an toàn cho cộng đồng và duy trì hoạt động của các dự án quan trọng này.

Xuân Lê